ROVA opent Zonnepark Bovenveld: ‘Een uitdagend project door het glooiende terrein’

Wat kun je nog meer met een oude stortplaats? Laat je daar tot in lengte van dagen schapen grazen of is er ook een dubbelfunctie te bedenken? Ja, ontdekte ROVA, actief op het gebied van inzameling van afval en grondstoffen en beheer openbare ruimte. Op 1 december werd in de gemeente Hardenberg Zonnepark Bovenveld in gebruik genomen. “De 17.000 panelen wekken samen genoeg groene energie op om ruim 1850 huishoudens jaarlijks van stroom te voorzien.”

Je ziet het her en der in Nederland: afgedekte afvalbergen waar tot in de jaren negentig nog volop werd gestort, maar waar nu schapen het gras kort houden. Ook op stortplaats Bovenveld in de gemeente Hardenberg is dat het geval. Een situatie waar ROVA zichzelf ruim vier jaar geleden vragen over begon te stellen. “Wij vroegen ons af of dat de ideale bestemming zou zijn voor Bovenveld,” zegt Marco van Lente, directeur financiën en middelen bij ROVA. “Nee, was de conclusie en dus kwamen zonnepanelen in beeld. Die sluiten namelijk goed aan bij onze strategische doelstellingen om de eigen bedrijfsvoering te verduurzamen. Zo werd één en één al snel twee en begon de verkenningsfase.”

Aanbesteding
In die beginfase van het project kwam adviesbureau Sparkling Projects uit Apeldoorn om de hoek kijken. “ROVA is geen expert op het gebied van zonneparken. Dus vroegen ze aan ons onder andere een businesscase te maken en de Europese aanbesteding te begeleiden – samen met ingenieursadviesbureau Sweco,” aldus Koos Agtereek. Hij is adviseur van ROVA namens Sparkling Projects en begeleidde de organisatie in het hele traject; van de contractvorming tot en met de begeleiding van de uitvoering. Agtereek zat letterlijk bij elke vergadering aan tafel. “Een Duits bedrijf won de aanbesteding, maar dat heeft uiteindelijk niet tot een contract geleid. Zo kwamen we uit bij zonneparkbouwer ProfiNRG uit Utrecht.”
Ook bemiddelde Sparkling Projects bij het tot stand komen van een traject waarmee het zonnepark deel uitmaakt van het regelvermogen om het nationale elektriciteitsnet in evenwicht te houden. “Als er een teveel aan vermogen op het hoogspanningsnet van Tennet dreigt te ontstaan, kan het aandeel van Zonnepark Bovenveld worden verminderd of geheel worden afgeschakeld. Op deze manier draagt het project bij aan het ‘smart’ maken van onze elektriciteitsvoorziening,” aldus Koos Agtereek.

Demontabel
In Rheezerveen, vlakbij het ROVA-milieubrengstation Bovenveld, werkte installateur ProfiNRG sinds afgelopen zomer aan de aanleg van het zonnepark. De ruim 17.000 PV-panelen leveren gezamenlijk zo’n 6 megawatt elektriciteit op. De panelen op het grasland zijn op een hoge constructie geplaatst, zodat er ruimte onder blijft voor schapen om het gras te grazen.
Vooral het glooiende gedeelte van het project leverde ProfiNRG een extra uitdaging op. “Vaak worden zonnepanelen op afvalbergen met beton verankerd, maar ROVA wil mogelijk op termijn nieuw folie aanbrengen op de berg en dus moet het systeem demontabel zijn. Met beton gaat dat natuurlijk niet,” zegt Cees van de Werken, directeur van ProfiNRG. “Ook moet je voor een betonnen constructie gaan graven met erosie tot gevolg. Dat wil je natuurlijk te allen tijde voorkomen.”

Wortelsysteem
Op zoek naar een alternatief voor het gebruikelijke beton liet ProfiNRG zich inspireren door het wortelsysteem van bomen. Van de Werken: “We moesten een nieuw systeem bedenken en zijn uitgekomen bij een metalen voet die is voorzien van vier pinnen die – net als bij wortels – schuin de grond in gaan. De maximale diepte is 60 cm zodat je de afdekfolie niet beschadigt.”
Maar hoe weet je dat zo’n nieuw systeem voldoende ‘body’ heeft en voorkomt dat de panelen bij een stevige storm de lucht in vliegen? “We hebben vorige winter een testopstelling op locatie gemaakt en daar na enkele weken trekproeven op laten uitvoeren. Die uitkomsten waren positief en dat gaf ons groen licht aan de slag te gaan met dit systeem.”

3d-model
Waar zonnepanelen op de meeste plekken in ons land op een biljartlaken liggen, moest voor Zonnepark Bovenveld rekening worden gehouden met het hoogteverschil. “Dus hebben we een 3d-model van het terrein laten maken, inclusief de leeflaag en de diepte van de folie,” legt Van de Werken uit. “Dat terreinmodel is als ondergrond gebruikt om de installatie te ontwerpen door onze engineers. Een belangrijke vraag daarbij was: hoe voorkom je – door de glooiing – dat je onevenredig veel last hebt van schaduw. Want dat is natuurlijk uit den boze bij zo’n kostbaar zonnepark.”

Investering
De totale investering van het project komt neer op 6,5 miljoen. Een bedrag dat voor ROVA heel goed uit te leggen valt, vindt ook Roger Beuting, algemeen directeur van ROVA. “Met elkaar moeten we die energietransitie gestalte geven en wij willen daar als bedrijf ook een flinke steen aan bijdragen. Zo rijden binnen ROVA steeds meer voertuigen volledig elektrisch, nemen we deel aan Zonnepark Hessenpoort in Zwolle en zijn diverse panden al voorzien van zonnepanelen. Dit maakt de kringloop rond! Want we wekken nu energie op en maken daar steeds meer zelf gebruik van.”
Wat gebeurt er eigenlijk met de opbrengst van het zonnepark? Beuting: “We gebruiken de opbrengst om de totale energiebehoefte van ROVA te verduurzamen. Daarna houden we nog ongeveer een derde van de productie over en die brengen we pro rato terug naar de 23 aandeelhoudende gemeenten van ROVA.”

Omgeving
Een van die aandeelhoudende gemeenten is Hardenberg. Hoe kijkt men daar tegen het project op hun grondgebied aan? “Zij staan er positief in, zeker omdat we geen kostbare landbouwgrond opeisen met deze locatie,” stelt Van Lente. “Wel had de gemeente een voorwaarde: zorg dat je de buurt ook meekrijgt! Dus zochten we in een vroeg stadium contact met de buurt. Ik vond het opvallend hoe harmonieus die gesprekken waren. Ook deden ze enkele suggesties, zoals het planten van extra bomen aan de achterkant van het terrein voor het zicht. Echt een goed idee wat we ook hebben uitgevoerd.”
Was er dan helemaal geen kritiek op het project? “Nee, eerlijk gezegd heb ik niemand gehoord die dit een slecht plan vond. Dat heeft ook met de ligging te maken. Plan je zo’n project dichtbij een woonwijk dan snap ik dat de stemming heel anders kan zijn. Nu lag de stortplaats er al, zelfs wat verscholen achter de bomen. Niemand heeft er dus last van de panelen die duurzame energie opwekken.”

Goede energie
Op 1 december werd Zonnepark Bovenveld in gebruik genomen. Toch is het in deze coronatijden niet helemaal vanzelfsprekend dat projecten volledig volgens planning verlopen. Ook niet voor de aanvoer van het nieuwe montagesysteem uit Noord-Italië. Cees van de Werken: “We deden de bestelling middenin de piek van de eerste coronagolf en iedereen weet hoe erg het virus in die regio om zich heen greep. Dus knepen we ‘m best even. Gelukkig ging de productie door en liep het project geen vertraging op.”
Nog een keerzijde van corona? Van een al te grote feestelijke ingebruikname kon geen sprake zijn. Dus verzamelden op 1 december alleen de directbetrokkenen zich – op gepaste afstand – bovenop de berg. “De ingebruikname hielden we bewust sober, maar dat doet eigenlijk geen recht aan de samenwerking met ProfiNRG en Sparkling Projects,” vindt Van Lente. “We zijn met alle betrokkenen als partners opgetrokken; dat zorgde voor veel goede energie.”

Leien dakje
Agtereek wil nog de installateurs van het Tsjechische bedrijf Greenbuddies benoemen. “Je hebt echt met een internationaal project te maken en die mannen hebben het daadwerkelijke installeren gedaan. Van het plaatsen van de onderconstructie tot het leggen van de kabels, en van het monteren van de panelen tot het aansluiten. Dat verliep echt van een leien dakje, ondanks een mogelijke taalbarrière.”
Ook Cees van de Werken beaamt de soepele samenwerking met alle partijen. “Dat zou je bij elk project wensen,” erkent Van de Werken. “In dit geval heeft ROVA, samen met Sparkling Projects, letterlijk zelf meegewerkt om deze opdracht tot een goed eind te brengen. Dat vind ik geen vanzelfsprekendheid. Er hing een heel coöperatieve sfeer, een gevoel van ‘we doen dit samen’.”