“Oorlog trok een spoor van verwoesting door Salland”

Iedere Sallander herkent die typische boerderijen met hun rode pannendaken, maar het verhaal erachter is minder bekend. Meer dan 250 bouwboerderijen in Salland zijn tijdens de oorlog verwoest en na die tijd met steun van het rijk weer opgebouwd. Stichting Sallands Erfgoed heeft een boek uitgebracht over deze wederopbouwboerderijen, met verhalen van de laatste oorlogsgetuigen en van de huidige bewoners.

‘De oorlog trok een spoor van verwoesting door Salland’, vertelt auteur Ewout van der Horst. ‘De meeste boerderijen zijn tijdens de bevrijding door de Canadezen in brand geschoten om de Duitse tegenstand te breken. Na de oorlog is er een revolutionair nieuw boerderijtype voor in de plaats gekomen. De wederopbouwboerderijen zijn hoger opgetrokken, met onder meer pannendaken en betonnen zolders tegen het brandgevaar.’

Stichting Sallands Erfgoed heeft de afgelopen jaren met steun van de provincie een restauratieprogramma voor wederopbouwboerderijen gerealiseerd. De boerderijen hebben na 70 jaar te lijden onder zaken als betonrot, zwakke fundering en vochtproblemen. De stichting wil met de publicatie van Een spoor van verwoesting. Wederopbouwboerderijen in Salland aandacht vragen voor deze bijzondere architectuur.

Van der Horst sprak met verschillende mensen die de verschrikkingen van de oorlog nog aan den lijve hebben ondervonden. ‘Ze kunnen beelden van oorlog op televisie vaak nog moeilijk verdragen’, merkt hij op. ‘Ze snappen beter wat er in Syrië aan de gang is dan jongere generaties.’ Het boek richt zich nadrukkelijk ook op de periode van de wederopbouw: ‘In plaats van een ouderwetse boerderij hadden de boeren ineens een heel modern bedrijf. Toch hielden de betrokken architecten niet altijd rekening met de wensen van de bewoners zelf.’

Voorzitter Maureen Fakkert overhandigde het eerste exemplaar van het boek afgelopen zaterdag aan vader Anton en zoon Paul Hoonhorst uit Heino. De herinneringen van de 93-jarige Hoonhorst zijn opgetekend in het boek. Paul liet met hulp van de stichting het rieten (!) dak van zijn wederopbouw-boerderij herstellen. ‘Heel bijzonder’, verzuchtte de hoogbejaarde Hoonhorst na afloop van de presentatie. Het boek Een spoor van verwoesting is voor 14,95 te verkrijgen in de reguliere boekhandels.